Một bạn đọc (trang nguyen) góp ý:
" TT 201 hay VAS 10 đều có hiệu lực như nhau, nên các công ty có thể xử lý
chênh lệch tỷ giá theo văn bản nào cũng đc. Nhưng TT 201/2009/TT-BTC
thì Thuế áp dụng nên hầu hết các công ty áp dụng theo TT 201 cho tiện
việc Thuế dễ kiểm tra,khỏi phải mất công điều chỉnh."
Đúng là sự khác biệt giữa VAS 10 và TT 201 có nguồn gốc sâu xa từ cách xử lý của thuế đối với chênh lệch tỷ giá. Những lập luận bảo vệ cho TT 201 dựa trên sự thuận lợi trong giải quyết quan hê giữa kế toán và thuế của doanh nghiệp. Cách xử lý TT 201 phù hợp với quy định của thuế trong xử lý chênh lệch tỷ giá, do đó doanh nghiệp áp dụng theo TT 201 sẽ không cần phải thực hiện việc điều chỉnh sự khác biệt giữa kế toán và thuế trên tờ khai quyết toán thuế, cũng như xử lý những vấn đề liên quan đến thuế hoãn lại.
Tuy nhiên, về mặt kế toán, đây lại là một vấn đề khác. Có thể nói TT 201 mâu thuẫn với Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 01 "Chuẩn mực chung" trong các định nghĩa về các yếu tố của báo cáo tài chính (tài sản, nợ phải trả, thu nhập, chi phí...). Khi khoản ngoại tệ được đánh giá lại tăng lên (hoặc giảm xuống), làm tăng (hoặc giảm) vốn chủ sở hữu mà không phải là góp vốn (hoặc phân phối vốn) nên sẽ thỏa mãn điều kiện của thu nhập (hoặc chi phí).Việc treo lại chênh lệch tỷ giá của các khoản ngắn hạn rồi hoàn nhập vào đầu kỳ sau không dựa trên một nền tảng lý luận nào về kế toán. Bên cạnh đó, việc hoãn ghi nhận các khoản lỗ do đánh giá lại các khoản nợ dài hạn và phân bổ sau đó không phù hợp với khái niệm chi phí.
Mặt khác, việc cho phép doanh nghiệp lựa chọn giữa các chính sách kế toán quá khác biệt, sẽ làm ảnh hưởng rất xấu đến khả năng so sánh được của báo cáo tài chính, có thể tác động nghiêm trọng đến quyết định của người sử dụng báo cáo tài chính.
Do đó, TT201 về phương diện nào đó làm cho hệ thống kế toán Việt Nam trở nên lủng củng do chứa đựng những mâu thuẫn nội tại bên trong. Việc thuyết minh bổ sung thực ra chỉ là một giải pháp chắp vá.
